Σταύρος Π. Καπλάνογλου & Μάρθα Στ. Καπλάνογλου Γεωπόνοι

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το Plumbago, , είναι ένα εντυπωσιακό φυτό .
Αυτό το φυτό έχει μια φωτεινή και ασυνήθιστη εμφάνιση, επομένως είναι εξαιρετικά δύσκολο να το συγχέουμε με άλλη καλλιέργεια.

Τις περισσότερες φορές χρησιμοποιείται για καλλιέργεια σε κρεμαστές γλάστρες στον κήπο ή στο μπαλκόνι.
Καλλιεργείται επίσης ως καλλιέργειες εδάφους ή περιοριακές καλλιέργειες. Επιπλέον, αυτό το λουλούδι μεγαλώνει και αναπτύσσεται καλά σε εσωτερικούς χώρους.
Τυπικά το είδος αναπτύσσεται σε θάμνους ή αλσύλλια. Ως καλλωπιστικό φυτό, είναι ευρέως διαδεδομένο σήμερα στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές (συμπεριλαμβανομένης της περιοχής της Μεσογείου).

Πατρίδα του είναι η Νότια Αφρική, δηλαδή η επαρχία του Ακρωτηρίου. Θεωρείται εκπρόσωπος της οικογένειας Svinchataceae.

ΙΣΤΟΡΊΑ
Η επιστημονική ονομασία του γένους Plumbago προέρχεται από το λατινικό. plumbum, μεταφρασμένο ως μόλυβδος.
Το Plumbago πιστεύεται ότι είναι ένα καλό αντίδοτο για τη δηλητηρίαση από μόλυβδο (εξ ου και η συνώνυμη ονομασία του είδους “μόλυβδος”). Υπάρχουν και άλλες απόψεις σχετικές με την προέλευση του ονόματος . Κάποιοι πιστεύουν ότι μπορεί να αποδοθεί στο χρώμα των λουλουδιών ορισμένων ειδών, ένα μπλε που τείνει προς το γκρι, αόριστα μολυβένιο μάλιστα.

Σύμφωνα με άλλους, όμως, προέρχεται από τις παρενέργειες που προκαλούν οι θεραπευτικές του οδηγίες: το μάσημα της ρίζας, στην πραγματικότητα, διεγείρει την υγιή σιελόρροια ενάντια στους πονόδοντους, οι οποίοι ωστόσο αποκτούν μια σκούρα απόχρωση.
Η αληθινή προέλευση του ονόματος. Ωστόσο, φαίνεται να βρίσκεται σε μια αρχαία πεποίθηση, σύμφωνα με την οποία το φυτό χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία μιας πάθησης των ματιών που ονομαζόταν “plumbus”.

— Η καλλιέργεια στην Ευρώπη. Στα πρώτα χρόνια του εικοστού αιώνα, ο Ernest Wilson σε μια αποστολή στην Κίνα. , σε μια από τις απομακρυσμένες επαρχίες, συνάντησε ένα άγνωστο, πολύ όμορφο φυτό, που αργότερα ονομάστηκε ping ( χοίρος ).
Μάζεψε υλικό σπόρων και το έστειλε σ την Αγγλία, εκεί άλλαξε όνομα και ονομάστηκε «Cerato pig». Σε σύντομο χρονικό διάστημα, το φυτό διαδόθηκε σε όλη την Αγγλία, ενώ εισήχθη και σε άλλες χώρες.

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ
Τάξη: Caryophyllales
Οικογένεια: Plumbaginaceae
Γένος: Plumbago
Είδος: P. auriculata
Διωνυμικό όνομα
Plumbago auriculata
Συνώνυμα
Plumbagidium auriculatum
Plumbago capensis
Plumbago capensis
plumbago rosea κ.α.
Να σημειώσουμε ότι παρά το γεγονός που στην Ελλάδα το αποκαλούμε <<Μπλε γιασεμί >> δεν έχει καμιά σχέση μαζί του, πέρα της ομοιότητας του σχήματος του άνθους , δεν υπάρχουν μπλε γιασεμί ,ούτε το άρωμα του Πλουμπακο έχει ομοιότητα με το πραγματικό γιασεμί , είναι υποδεέστεροι.

ΒΟΤΑΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΆ
–Φυτό
Το Plumbago auriculata είναι ένας αειθαλής θάμνος, που συχνά αναρριχάται γρήγορα σε ύψος 6 μέτρων και πλάτος 3 μέτρων στη ελεύθερη φύση, αν και πολύ μικρότερος όταν καλλιεργείται ως φυτό εσωτερικού χώρου.
– Τα φύλλα
Τα φύλλα είναι γυαλιστερά πράσινα και φτάνουν τα 5 εκ.σε μήκος.
Τα στελέχη είναι μακριά και λεπτά
– Η στεφάνη
Η στεφάνη έχει πέντε λοβούς που μοιάζουν με πέταλα έχει πλάτος περίπου 2 εκ και μπορεί να είναι ανοιχτό μπλε, μπλε ή βιολετί.
Υπάρχουν επίσης παραλλαγές με λευκά (P. auriculata var. alba) ή βαθύ μπλε (P. auriculata «Royal Cape») άνθη.
— Τα άνθη
Τα άνθη είναι πλήρη και αμφιφυλόφιλα, και είναι διατεταγμένα σε ράτσες που μοιάζουν με κορύμβους.
Τα σέπαλα και τα πέταλα είναι συνδεδεμένα .Η ωοθήκη του άνθους είναι ανώτερη και το άνθος έχει κανονική συμμετρία.
Ανθίζει κυρίως το καλοκαίρι, αλλά υπό τις κατάλληλες συνθήκες μπορεί να ανθίσει όλο το χρόνο. Ο θάμνος ανθίζει στα μέσα Μαΐου.
Αν έχει την κατάλληλη φροντίδα θα υπάρχει ανθοφορία μέχρι το δεύτερο μισό του Οκτωβρίου.

ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ
Σε εύκρατες περιοχές, το φυτό μπορεί να καλλιεργηθεί σε εξωτερικούς χώρους σε περιοχές χωρίς παγετό ή σε θερμοκήπια.

– Ηλιοφάνεια /φωτισμός
Αναπτύσσεται καλύτερα σε ηλιόλουστη ή μερική σκιά.
Χρειάζεται καλά αεριζόμενο έδαφος και φως, προτιμά το όξινο έδαφος.
Σε εσωτερικούς χώρους για να ανθίσει άφθονα και αποτελεσματικά το φυτό χρειάζεται καλό φωτισμό.
Ταυτόχρονα, δεν φοβάται ούτε τις άμεσες ακτίνες του ήλιου. Ωστόσο, το καλοκαίρι το μεσημέρι αξίζει ακόμα να σκιάζετε τον θάμνο από τις καυτές ακτίνες ή αντ ‘αυτού μπορεί να τοποθετηθεί δίπλα στο παράθυρο σε κάποιο είδος βάσης.
Το χειμώνα, το plumbago δεν χρειάζεται επιπλέον φωτισμό. Γεγονός είναι ότι τους χειμερινούς μήνες βιώνει μια περίοδο ξεκούρασης.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συνιστάται να μετακινήσετε τον θάμνο σε ένα μέρος όπου είναι πάντα σκοτεινό και δροσερό.
Χρειάζεται καλά αεριζόμενο έδαφος και ελαφρύ και προτιμά το όξινο έδαφος.

– Θερμοκρασία
Η ιδανική θερμοκρασία καλλιέργειας είναι 18–25 βαθμούς Κελσίου.
Τους χειμερινούς μήνες, το φυτό πρέπει να διατηρείται δροσερό μέρος και η θερμοκρασία του αέρα στο δωμάτιο δεν πρέπει να είναι χαμηλότερη από 5 βαθμούς. Διαφορετικά, υπάρχει κίνδυνος μη επιβίωσης Τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες, συνιστάται τακτικός και αρκετά συχνός αερισμός για τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του αέρα στο δωμάτιο.

ΚΑΛΛΙΈΡΓΕΙΑ

–Πολλαπλασιασμός
Το φυτό μπορεί να πολλαπλασιαστεί με σπόρους ή μοσχεύμα
Τα φυτά εσωτερικού χώρου πολλαπλασιάζονται με μεγάλη επιτυχία με μοσχεύματα.
Η συγκομιδή των μοσχευμάτων συνδυάζεται με κλάδεμα την άνοιξη ή το φθινόπωρο. Ταυτόχρονα, τα τμήματα ριζώνουν εύκολα σε ένα μίγμα εδάφους που αποτελείται από χώμα κήπου και άμμο.
Σε εσωτερικούς χώρους,πρέπει να του παρέχονται οι βέλτιστες συνθήκες για ανάπτυξη και ανάπτυξη.

–Άρδευση /υγρασία
Από τη στιγμή που το λουλούδι ξυπνά την άνοιξη μέχρι την αρχή της αδρανοποίησης, το φυτό πρέπει να ποτίζεται συστηματικά άφθονα.

–Λίπανση
Για να επιτευχθεί πλούσια και πιο αποτελεσματική ανθοφορία, το φυτό πρέπει να τρέφεται τακτικά. Για να γίνει αυτό, συνιστάται η χρήση χημικών λιπασμάτων .
Η συχνότητα εφαρμογής του λιπάσματος είναι δύο φορές το μήνα. Αυτή η διαδικασία συνδυάζεται με πότισμα.

–Κλάδεμα
Την άνοιξη, πρέπει να αφαιρεθούν όλα εκείνα τα κλαδιά που έχουν αρχίσει να στεγνώνουν.
Το μήκος όλων των άλλων βλαστών πρέπει να μειωθεί κατά 1/3. Συχνά, οι κηπουροί αφήνουν δύο ή τρεις ρίζες χωρίς κλαδέματα.
Στη συνέχεια τυλίγονται γύρω από το πλαίσιο· αντίθετα, μπορούν απλά να μείνουν μόνα τους και θα κουλουριαστούν ελεύθερα

– Αλλαγή γλάστρας
Όταν είναι νέο το φυτό χρειάζεται τακτική αναφύτευση, η οποία γίνεται κάθε χρόνο.
Το γεγονός είναι ότι το ριζικό σύστημα χαρακτηρίζεται από ταχεία ανάπτυξη, χάρη στην οποία καταφέρνει να κυριαρχήσει ολόκληρο το χωμάτινο κομμάτι μέσα σε ένα χρόνο. Θάμνοι ηλικίας άνω των τριών ετών επαναφυτεύονται μία φορά κάθε 2 ή 3 χρόνια.
Ταυτόχρονα, μην ξεχνάτε να αντικαθιστάτε το επάνω στρώμα του υποστρώματος με φρέσκο μείγμα χώματος κάθε χρόνο.

–Ασθένειες
Όσον αφορά τις ασθένειες, το φυτό είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό σε αυτές. Εάν υπάρχουν τακτικά λάθη στη φροντίδα ή ο θάμνος τοποθετηθεί σε ακατάλληλες συνθήκες γι ‘αυτό, τότε η ανοσία του μπορεί να εξασθενήσει.
Με έλλειψη φωτός, παρατηρείται αραίωση και τέντωμα των στελεχών. Η ανθοφορία γίνεται σπάνια και ο ίδιος ο θάμνος φαίνεται εύθραυστος. Και με τακτική στασιμότητα της υγρασίας στις ρίζες, μπορεί να αναπτυχθεί σήψη των ριζών. Επομένως, πρέπει να υπάρχουν οπές αποστράγγισης στο κάτω μέρος του δοχείου.

ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ
Οι ρίζες του Plumbago περιέχουν ασκορβικό οξύ, ορισμένα μικροστοιχεία – κάλιο, μαγνήσιο, χρώμιο, βιταμίνες Α, Β και τη ναρκωτική ουσία plumbagin. .

Η ρίζα είναι το μέρος του φυτού που περιέχει πολλά βιοενεργά συστατικά και έχει τις περισσότερες από τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Το Plumbagin, που προαναφέραμε είναι μια ναφθοκινόνη, είναι το κύριο συστατικό που υπάρχει στη ρίζα και έχει θεραπευτική δράση.
Αμερικανικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η ουσία αυτη μπορεί να αποτρέψει τη συσσώρευση τριγλυκεριδίων στην αορτή και το συκώτι.

Επιπλέον, το αναστέλλει τη διαδικασία νεοπλάσματος αθηρωματικών πλακών στην κοιλιακή αορτή.

Το εκχύλισμα ρίζας είναι ενεργό έναντι των ανθεκτικών στην πενικιλίνη στελεχών της Neisseria gonorrhoea.

Στην ινδική παραδοσιακή ιατρική, οι ρίζες του φυτού χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών.
— Διατροφική αξία του plumbagin:
Η θρεπτική αξία του εκχυλίσματος plumbagin είναι η εξής.
Διατροφική αξία – Ακατέργαστο εκχύλισμα (mg/g)
πρωτεΐνη 42
άμυλο 45
ζάχαρη 55
Λιπίδια 41
φαινόλη 3
Πίνακας 1: Διατροφική αξία Plumbago zeylanica

ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Για ιατρικούς σκοπούς χρησιμοποιείται το ρίζωμα του plumbago rosea, το οποίο λαμβάνεται μετά το τέλος της ανθοφορίας του φυτού, καθαρίζεται προσεκτικά από χώμα και άμμο, πλένεται σε τρεχούμενο νερό, στεγνώνει σε καλά αεριζόμενο μέρος και αποθηκεύεται σε αεροστεγές δοχείο.
Η διάρκεια ζωής των αποξηραμένων πρώτων υλών είναι 12 μήνες.

Το Plumbago rosea διαθέτοντας αντιφλεγμονώδεις, αντισπασμωδικές, αντισηπτικές, τονωτικές ιδιότητες, χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή ινδική ιατρική.
Το εκχύλισμα ρίζας Plumbago, μετά από ειδική επεξεργασία, χρησιμοποιείται σε διάφορες ηπατοπροστατευτικές δοσολογικές μορφές για ηπατικές παθήσεις.

Το Plumbago rosea ομαλοποιεί την πέψη, χρησιμοποιείται για την αύξηση της όρεξης και για τη θεραπεία σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών.
Τα αφεψήματα και τα αφεψήματα των ριζών του φυτού μειώνουν την αρτηριακή πίεση.

Το Plumbago είναι γνωστό ότι χρησιμοποιείται εξωτερικά για ρευματικούς πόνους, αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα, ως αντισηπτικό για πληγές και τσιμπήματα εντόμων.
Θεραπευτικές χρήσεις του plumbagin:

Οι θεραπευτικές χρήσεις του plumbagin είναι οι εξής:

Στην Αγιουρβέδα, η ρίζα χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της ημικρανίας, του ίκτερου, των δερματικών παθήσεων, των λίθων του ουροποιητικού, της αδυναμίας του σπέρματος και των εσωτερικών αποστημάτων. Χρησιμοποιείται επίσης ως αντίδοτο, αντιπυρετικό, αντισηπτικό και ανθελμινθικό.

Στην Ινδία και την Κίνα, οι ρίζες του χρησιμοποιούνται ευρέως για τη θεραπεία μώλωπες στα άκρα, καρκίνο, ρευματοειδή αρθρίτιδα και κράμπες της περιόδου.
Έχει διάφορες θεραπευτικές ιδιότητες όπως αντιοξειδωτικές, κατά της ελονοσίας, αντιβιοτικά, αντιγονιμότητας, αντικαρκινικά και καρδιοτονωτικά.

Ειδικότερα :

* Οφέλη για για Νεφρικές ασθένειες .
Το εκχύλισμα Plumbagin παρουσιάζει προστατευτική δράση έναντι των νεφροτοξικών επιδράσεων των φαρμάκων σισπλατίνης.-

* Προλαμβάνει τον καρκίνο
Το Plumbagin αναστέλλει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων του παγκρέατος.

* Οφέλη την καρδιά:
Το Plumbagin εμποδίζει επίσης τη συσσώρευση χοληστερόλης και LDL στα αιμοφόρα αγγεία και το συκώτι.

*-Επούλωση τραυμάτων:.
Η δράση επούλωσης πληγών αποδίδεται σε φυτοχημικά όπως οι σαπωνίνες, τα φλαβονοειδή, τα αλκαλοειδή και τα τερπενοειδή.Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες των φυτικών εκχυλισμάτων λέγεται επίσης ότι συμβάλλουν στην επούλωση των πληγών.
–Πρόληψη της ηπατικής βλάβης:
Πειράματα στα ζώα έδειξαν ότι , το εκχύλισμα ρίζας του Πλουμπαγκο έχει προστατευτική δράση έναντι της ηπατικής βλάβης που προκαλείται από την παρακεταμόλη.
— Θεραπεία μικροβιακών λοιμώξεων:
Σύμφωνα με μια μελέτη, το εκχύλισμα ρίζας plumbagin έδειξε αντιβακτηριακή δράση ενάντια σε μια ποικιλία βακτηρίων, όπως ο Staphylococcus aureus, τα πολυανθεκτικά στελέχη Escherichia coli και Shigella, Bacillus subtilis, Salmonella typhi, Pseudomonas aeruginosa και άλλα.
— Θεραπεία αρθρίτιδας:
Η εφαρμογή εκχυλίσματος ρίζας μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα της αρθρίτιδας.
— Έλεγχος γεννήσεων .
Το εκχύλισμα της ρίζας χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της γονιμότητας.

ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Αντενδείξεις για την ιατροφαρμακευτική χρήση του Πλουμπάγκο είναι:

–Έγκυες και θηλάζουσες μητέρες.
Δεν πρέπει να γίνεται χρήση από γυναίκες που βρίσκονται σε εγκυμοσύνη και γαλουχία, Η λήψη του μπορεί να προκαλέσει αμβλώσεις σε έγκυες γυναίκες.

— Παιδιά
Επίσης δεν πρέπει να γίνεται χρίση από παιδιά .

— Όχι σε ανθρώπους που υποφέρουν υπόταση ,γαστρίτιδα , ατομική δυσανεξία,αλλεργίες
Δεν πρέπει να γίνεται χρήση από ανθρώπους που υποφέρουν από υπόταση , γαστρίτιδα, ατομική δυσανεξία και είναι επιρρεπείς σε αλλεργικές αντιδράσεις.

Οι παρενέργειες είναι οι εξής:
Κοιλιακές κράμπες και ερεθισμούς όταν λαμβάνεται σε υψηλές δόσεις.
Ερυθρότητα και κνησμός του δέρματος,
Διεσταλμένες κόρες, μυοτονία, ΚΑΙ υποτονία,
Ακανόνιστο παλμό και αναπνευστική ανεπάρκεια.
–Αποφεύγετε την επαφή με ρίζες και κλαδιά
Οι ρίζες ή τα κλαδιά μπορεί να προκαλέσουν ερυθρότητα και φουσκάλες στο δέρμα όταν εφαρμόζονται εξωτερικά.

ΧΡΗΣΕΙΣ
– Βιολογία
Το Πλουμπάκο ωφελεί το περιβάλλον γιατί το επισκέπτονται διάφορες πεταλούδες. Τα φύλλα τους χρησιμεύουν ως τροφή για την κάμπια του κολιμπρί.

ΠΡΟΣΟΧΗ
Η χρήση των βοτάνων για ιατροφαρμακευτικούς σκοπούς και όχι μόνον, πρέπει να γίνεται υπό την επίβλεψη των επιστημόνων της υγείας ,κάθε άνθρωπος έχει την δική του ιδιοσυγκρασία και η χρήση φαρμακευτικών ουσιών (φυσικών ή χημικών ) μπορεί να καταστεί επικίνδυνη για ορισμένους .